Erg mooie rondwandeling door het vroegere mijngebied van Zuid-Limburg.

U start op de parkeerplaats van Sport- en Leisurepark te Landgraaf - Schaesberg. Achtereenvolgens passeert u het overdekte skipark Snowworld, monumenten van de mijnbouw zoals een groot liftwiel, oude rails, oude mijnwagons en een gedachteniskapel ter nagedachtenis van gevallene mijnwerkers, Winselerhof, kasteel Erenstein, Kerkrade met zijn mooi centrum en stadspark, Cranenweijer en Anselerbeek om vervolgens langs kasteel Strijthagen weer terug te komen op uw startpunt.

Sartplaats: P-Plaats Sport en Leisurepark Landgraaf, gelegen op sportcomplex Strijthagen nabij Megaland, Hofstraat 5
Postbus 31141
6370 AC Landgraaf

Pauzemogelijkheid in Kerkrade, o.a. Brasserie Entrée
Hoofdstraat 15
6461 CL, Kerkrade, Limburg, Nederland
45-5353575
http://www.entreekerkrade.nl/

Landgraaf (Limburgs: Lankgraaf) is een plaats en gemeente in het zuiden van Limburg (Nederland). De gemeente telt 37.468 inwoners (1 mei 2014, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 24,68 km² (waarvan 0,10 km² water).

Landgraaf is gelegen in de Oostelijke Mijnstreek en de gemeente Landgraaf neemt deel aan het bestuurlijke samenwerkingsverband Parkstad Limburg. De gemeente, waaronder de plaats Landgraaf, ligt op het Plateau van Nieuwenhagen.

De gemeente Landgraaf is in 1982 ontstaan door samenvoeging van de vroegere gemeenten Nieuwenhagen, Schaesberg en Ubach over Worms (vroeger ook wel de SUN-gemeenten genoemd). In 1986 is besloten om de naam Landgraaf ook als plaatsnaam te gebruiken, omdat de meeste kernen aaneen gegroeid waren. Deze ontwikkeling is voortgekomen uit de mijnbouw in de streek die gedurende de 20e eeuw voor een bevolkingsexplosie heeft gezorgd. In tegenstelling tot de buurgemeenten Heerlen en Kerkrade, die een soortgelijke ontwikkeling hebben ondergaan, heeft Landgraaf echter geen stedelijk karakter gekregen.

Formeel gezien is Landgraaf tegenwoordig één kern, maar feitelijk gezien bestaat de gemeente nog steeds uit aparte kernen. Rimburg is het meest oostelijke kerkdorp van de gemeente en heeft het karakter van een klein dorp het meeste weten te behouden.

Nederlandse naam -  Limburgse naam - Aantal inwonders
Schaesberg Sjaesberg 17.120
Waubach Woabich 12.170
Nieuwenhagen Nuijenhage 9.400
Rimburg Brokkelze 790
Volgens zowel het CBS als Veldeke-Limburg is d'r Sjeet de Limburgse naam voor Schaesberg en Rimburg voor Rimburg. Daarentegen gebruikt de Landgraafse heemkundevereniging respectievelijk Sjaasberg en Brokkelze. Schaesberg heeft zijn naam gekregen van het Kasteel Schaesberg, zetel van de heerlijkheid van de gelijknamige adellijke familie die in de zeventiende en achttiende eeuw behalve het kasteel met de bijbehorende kasteelboerderij ook de nabijgelegen hoeven In gen Kakert en I gen Leen, de gehuchten Lichtenberg en Palenberg (Palemig) en het straatdorp Scheidt (d'r Sjeet)omvatte. Rimburg of de Rimborg was het kasteel van de heren Van Rimburg. De heerlijkheid omvatte verschillende gehuchten. Het belangrijkste heette (Onderste-)Broekhuizen of Bruchhausen. Aangrenzend maar in de bank Ubach lag nog Bovenste-Broekhuizen. Broekhuizen/Bruchhausen staat aan de wieg van Brokkelze. Terwijl Veldeke-Limburg de "ao"-klank gebruikt wordt deze in zuidoostelijk Limburg als "oa" weergegeven. Op de plaatsnaamborden gebruikt de gemeente Landgraaf "Sjaasberg" in plaats van "D'r Sjeet" en "Nuijenhage" en niet "Nuienhage".

De gemeente Landgraaf dankt haar naam aan een kilometers lange aarden wal die deels op het grondgebied van de gemeente gelegen is. Oorsprong en doel van de omwalling, die behalve landgraaf ook landweer genoemd wordt, is nog steeds een mysterie. Volgens de een stamt hij uit de prehistorie en verwijst naar de grote urnenvelden die men in de 19de eeuw op de Brunssummerheide gevonden heeft. De ander dateert de landgraaf in de laatste eeuwen van de Middeleeuwen en verwijst naar gelijksoortige omwallingen die in die tijd in het hertogdom Gulik en rond de Rijksstad Aken opgeworpen zijn.

De urnenvelden zijn grotendeels geplunderd om de vondsten o.a. in Aken ten gelde te maken waardoor veel kostbaarheden maar ook kennis verloren zijn gegaan

SnowWorld Landgraaf, is een mooi overdekt wintersportdorp in Limburg. 365 Dagen per jaar zorgt SnowWorld Landgraaf voor gegarandeerd sneeuwplezier! Met vijf pistes en acht liften zijn er bij skihal SnowWorld Landgraaf ontelbare afdalingen mogelijk.

- grootste overdekte piste ter wereld
- 5 pistes
- langste piste van Nederland
- 8 liften waaronder 4 bandliften en een 6-persoons stoeltjeslift
- enige indoor FIS Rennstrecke ter wereld

De Gedachteniskapel van de Mijnwerkers in Landgraaf-Terwinselen, Park Gravenrode, was aanvankelijk een lijkenhuisje (mortuarium) van omgekomen mijnwerkers van Staatsmijn Wilhelmina, te Schaesberg (thans gemeente Landgraaf).

Op de gedenkmuren buiten en de gedenkplaten binnen de kapel, staan de namen vermeld van 1455 mijnwerkers die in de Limburgse mijnen in de periode 1852-1975 het leven lieten.

Op 8 december 2002 werd de Gedachteniskapel van de Mijnwerkers officieel in gebruik genomen en door Bisschop Frans Wiertz van Roermond ingezegend. Op zondag 9 september 2012 werd het het 10-jarig bestaan van de Gedachteniskapel voor de Mijnwerkers luisterrijk herdacht. In de omgeving van de kapel werd aandacht besteed  aan de verongelukte mijnwerkers van alle mijnen in Limburg. Tijdens deze plechtigheid werd op verschillende manieren stilgestaan bij deze bijzondere herdenking.

Kasteel Erenstein.
Het kasteel is gevestigd aan de rand van de Anstelvallei en straalt een vorstelijke allure uit. Het kasteel wordt omgeven door een slotgracht en bezit over een schitterende, barokke kasteeltuin met vijverpartijen en fonteinen waar u  een heerlijke wandeling kunt maken. 

Officiële huwelijkslocatie
Fletcher Hotel-Restaurant Kasteel Erenstein is door de gemeente Kerkrade aangewezen als officiële trouwlocatie. Dit betekent dat u uw mooiste dag geheel op deze unieke locatie kunt vieren, van het huwelijk voor de burgerlijke stand, de receptie, een heerlijk diner tot en met de overnachting voor u en uw gasten.

De gemeente Kerkrade - met zo'n 50.000 inwoners - is onderdeel van Parkstad Limburg. Aan de oostzijde is de stedelijke agglomeratie Aken-Herzogenrath gelegen. Kerkrade wordt doorsneden door meerdere groene ‘aders'. Daarnaast kent het gebied veel hoogteverschillen. Die zijn zowel van natuurlijke oorsprong (beekdalenstructuur) als door het mijnbouwverleden ontstaan. De stad bestaat uit drie wijken die door groengebieden en reliëf van elkaar te onderscheiden zijn. Elke wijk bestaat uit een aantal buurten - in totaal 18 stuks - bepaald door oorspronkelijke parochiegrenzen. Verspreid over het grondgebied van Kerkrade liggen diverse industrie- en bedrijventerreinen.

De spoorlijn Heerlen-Kerkrade-Valkenburg doorkruist de stad. Door de hoge spoordijk en de diepe insnijdingen deelt deze lijn de stad fysiek in tweeën. Het 'Miljoenenlijntje' Kerkrade-Valkenburg is in gebruik als recreatieve lijn. De hoofdontsluitingswegen naar Kerkrade zijn de N299/Roderlandbaan aan de oostzijde, de Hamstraat/ N300 aan de zuidzijde en de Euregioweg/Keulse baan aan de westzijde.

Het stadscentrum - in Kerkrade Oost - heeft een stedelijke uitstraling. Het stadscentrum krijgt een opwaardering door het Centrumplan en een herinrichting van de openbare ruimte. De winkelstructuur wordt verbeterd en compacter. Een sfeervolle markt met horeca maakt Kerkrade aantrekkelijk voor toeristen en dagjesmensen.

De pleinfunctie van de markt wordt nog verder versterkt door het organiseren van allerlei evenementen en festiviteiten. De winkelfunctie spitst zich steeds meer toe op het centrum. Winkelconcentraties in de wijken krijgen een rol als boodschappencentra.

Het Stadspark (ca. 16.500 m2) dateert uit de beginjaren van de 20e eeuw en is ontworpen als een 19e-eeuws volkspark, aangelegd met niervormige open weiden, beplant met solitaire bomen en dichte bosschages aan de randen.

Het Stadspark in zijn huidige vorm is in 1948 ontworpen. In 1962 is het park gerenoveerd en in 1972 is het onderpark samen met het bovenpark gemoderniseerd tot een functioneel park.

De Cranenweyer is een stuwmeer in de Anstelvallei in Kerkrade. Halverwege de 20e eeuw lozen de steenkoolmijnen in Kerkrade hun vervuilde afvalwater in de omliggende beken. Zo ook de Hammijn en de Domaniale Mijn. Zij gebruiken hiervoor de Anstelerbeek. Na de mijnsluitingen worden activiteiten ontplooid om de omgeving een beter aanzien te geven. Een van die activiteiten is de aanleg van een wandelgebied waar dit stuwmeer deel van uitmaakt.

Vlak voor Eygelshoven wordt een stuw gebouwd in de Anstelerbeek. Het meer dat hierdoor ontstaat krijgt de naam Cranenweyer. Het is het enige stuwmeer van Nederland. Het meer krijgt op 30 augustus 1974 zijn naam. Het Kadasterboek Kerkrade van 1771 vermeldt een stuk land, gelegen an der Cranen weyer (weyer = vijver). Het behoort tot het domein van Kasteel Erenstein. De vijver zelf bevindt zich ter plaatse van het zuidelijk gedeelte van het tegenwoordige stuwmeer. De Cranenweier beslaat een oppervlakte van ongeveer 20 ha. Het heeft een regulerende functie (voorkoming van wateroverlast in de voormalige gemeente Eygelshoven en van overbelasting van de Worm) en een recreatieve functie (ligging in recreatiegebied, visvijver met ongeveer 500 visplaatsen en voormalige roeivijver).

De Anstelerbeek, Anstellerbeek, Anselerbeek, Anselderbeek, Ansel of Anstel is een beek in de Nederlandse provincie Limburg. De beek ligt in de gemeente Kerkrade en loopt vanaf de Nederlands-Duitse grens bij de Hamstraat (bij de rotonde met de Voorterstraat) in noordwaartse richting door de Anstelvallei via het stuwmeertje Cranenweyer en daarna buigt het langzaam af naar het oosten om uit te monden in de Worm.

De beek heeft vele namen die allen een oorsprong hebben in de naam Ansel, maar de beek wordt als zodanig pas genoemd als zij de grens met Duitsland gepasseerd is en ontstaat daar vlak voor door de samenvloeiing van de Crombacherbeek, de Bleijerheiderbeek en de Amstelbach.

De beek heeft als zijrivieren de Vloedgraaf ter hoogte van Kaalheide en de Strijthagerbeek in Eygelshoven.

Op de beek stonden de watermolens Hammolen en Brugmolen, ertussen ligt buurtschap Ham. Ten zuiden van Cranenweyer ligt Kasteel Erenstein waar de slotgracht gevoed wordt door de Anstelerbeek.

Aan de oostzijde wordt het dal van de Anstelerbeek begrensd door de hellingen van het Plateau van Kerkrade, aan de westzijde door die van het Plateau van Spekholzerheide en aan de noordwestzijde door die van het Plateau van Nieuwenhagen.

In de buurt Kaalheide ligt de Romeinse villa Kaalheide bovenaan een vrije steile helling van het beekdal (Plateau van Spekholzerheide). Ten oosten van de beek lag ten zuidwesten van de stuwmeren van Cranenweyer de Romeinse villa Nieuw Ehrenstein. Zuidelijker van dat terrein ligt GaiaZOO (onderdeel van Park Gravenrode) in de nabijheid van de beek. Verder zuidelijker ligt er in het Hambos op een heuvel de Hamboskapel met een kerkhof.

Kasteel Strijthagen is het laatste geheel intact gebleven adellijke landgoed op het grondgebied van de Nederlands-Limburgse gemeente Landgraaf, gelegen in het Strijthagerbeekdal, bij de kern Schaesberg.

Het hoofdgebouw ligt op de oever van enkele door de Strijthagerbeek gevoede vijvers. Het werd in de 18e eeuw gebouwd op de plaats van een ouder kasteel. De muren van het hoofdgebouw bestaan uit zogenoemde speklagen, i.e. afwisselende lagen van baksteen en natuursteen (mergel) die in Limburg relatief vaak voorkomen, onder meer ook bij kasteel De Bongard en het nabijgelegen kasteel Schaesberg. Het kasteelcomplex bestaat voorts uit de classicistische rentmeesterswoning, de 17e-eeuwse (1690) witgepleisterde voorburcht (eveneens met classicistische elementen), de watermolen genaamd Strijthagermolen en het koetshuis van veel recenter datum, die alle de status van rijksmonument hebben. Zowel het hoofdgebouw alsook de rentmeesterswoning en het poortgebouw van de voorburcht zijn van een mansardedak voorzien, wat in Limburg onder meer ook bij kasteel Puth en kasteel Raath het geval is.

Kasteel Strijthagen heeft in de loop van de twintigste eeuw veel mijnschade opgelopen. Vanaf 1952 woonde de kunstschilder Aad de Haas vele jaren met zijn familie in het kasteel.

Rondom kasteel Strijthagen bevindt zich tegenwoordig een recreatiegebied met enkele attractieparken (themapark Mondo Verde, dierentuin GaiaZOO).

Het themapark ging in 2006 failliet, op 25 april 2013 aanvaardde de gemeenteraad van Landgraaf het voorstel van Burgemeester en wethouders om het kasteelcomplex aan te kopen.