Mooie rondwandeling door het MIddenlimburgse Maasplassengebied. U start in Wessem en wandelt vervolgens via Panheel (oud sluizencomplex) naar het witte stadje Thorn met diverse bezienswaardigheden. In Thorn zijn diverse horecagelegenheden, maar wij combineerden onze pauze met een vaartocht over de Maasplassen met de rondvaartboot "De Schellenberg". Hierna wandelt u weer terug via de kern van Wessem (veel oude gebouwen en mooie bestrating) naar het startpunt.

Startpunt: P-plaats Maasdijk 1, Wessem

Voor de rondvaartboot: tel. 0031-625097732 of https://deschellenberg.wordpress.com/

Wessem (Limburgs: Wisheim of Wèssem) is een kleine stad in de gemeente Maasgouw, in de Nederlandse provincie Limburg met ruim 2100 inwoners. Zoals vele kleine plaatsjes in Limburg heeft Wessem een landelijk karakter en een rijke historie.
Wessem verkreeg in 1150 stedelijke rechten, die uiteindelijk zijn omgezet naar stadsrechten. Over wanneer Wessem precies stadsrechten verkreeg is niet helemaal duidelijk. Men mocht al snel een eigen munt slaan, dus wordt er veelal van uitgegaan dat Wessem al snel stadsrechten had. De voorzichtigere historici houden voor 1329 aan.
Wessem kent een rustiek verleden, hetgeen nog valt waar te nemen aan de vestingachtige opbouw en het stedelijke karakter van het oude centrum met een netwerk van straatjes, verhard met maaskeitjes. Een groot deel van de oude bebouwing is bewaard gebleven. Een bezienswaardigheid is het plein voor het voormalige gemeentehuis, nu een accountancy-kantoor, waarop met maaskeitjes het gemeentewapen van de voormalige gemeente Wessem is uitgebeeld.
Wessem was een zelfstandige gemeente tot de gemeentelijke herindeling van 1991, waardoor het tot de nieuwe gemeente Heel ging behoren, wat destijds tot groot verzet van de plaatselijke bevolking leidde. Sinds 2007 maakt het deel uit van de gemeente Maasgouw.
Wessem hoorde bij het Overkwartier of Opper-Gelre en was dus achtereenvolgens Spaans en Oostenrijks (of Belgisch). In de Franse tijd hoorde het ook bij het Belgisch departement van de Nedermaas.
Wessem was lange tijd het laatste dorp aan de maas voor de Belgische grens en had daarom een douane kantoortje voor de scheepvaart.
Wessem is gelegen langs de rivier de Maas, aan de linkeroever, tegenover Maasbracht. Ter hoogte van het dorp komen het Julianakanaal en het Kanaal Wessem-Nederweert uit in de Maas. Het dorp heeft een kleine haven, waar enkele bedrijven liggen, en een jachthaven. Ten noorden van Wessem ligt de Maasbrug, waarover de autosnelweg A2 en een weg voor langzaam verkeer lopen.
Wessem kent een aantal bezienswaardigheden, waaronder de St. Medarduskerk. Deze gotische kerk werd oorspronkelijk gebouwd omstreeks het jaar 946. Nadat de kerk in 1944 grotendeels verwoest werd, werd het in 1948-1949 weer hersteld. De toren werd in 1950-1951 enkele meters meer naar het westen en iets hoger herbouwd.
Iets ten noorden van het dorp, aan de overzijde van het Kanaal Wessem-Nederweert, ligt Pol, een groepje van vijftien huizen dat bij Wessem hoort.
Wessem had van 1954 tot 1998 een Groene Kruisgebouw. Na de sloop in 1998 werd het gebouw in het Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem herbouwd.
Een deel van Wessem is een beschermd dorpsgezicht. Verder zijn er in het dorp verschillende rijksmonumenten.
Dankzij de ligging aan de grindplassen aan de Maas is het dorp betrekkelijk welvarend. Er wordt op grote schaal grind en zand geëxploiteerd, het is één van de grootste grindproducenten van Nederland. Verder zijn er steen- en (dak-)pannenfabrieken. De steenfabriek van Joosten heeft een blijvend landschapselement achtergelaten in de vorm van de "Koele van Joosten", een natuurgebied tussen Thorn en Wessem, waar een omvangrijke blauwe reigerkolonie haar thuis heeft gevonden.

Panheel (Limburgs: Panhael) is een gehucht in Midden-Limburg (Nederland) dat behoort bij het kerkdorp Heel, in de gemeente Maasgouw. Het woongedeelte telt slechts 210 inwoners. Verder zijn er vanwege de ligging nabij de A2 vooral bedrijven en fabrieken gevestigd.]
Panheel ligt te midden van de Maasplassen. Deze plassen, die ontstaan zijn door het baggeren van grind worden vooral in de zomer gebruikt voor waterrecreatie. Rondom het gehucht liggen onder andere de Antoniusplas, de Boschmolenplas en het Tesken. Ten westen van het plaatsje bevindt zich ook het natuurgebied Leerke Ven.
Een bezienswaardigheid is de oude sluis Panheel in het kanaal Wessem-Nederweert, die gebouwd is tussen 1925 en 1928. Panheel heeft geen eigen kerk, maar een kapel die dienstdoet als hulpkerk van Heel.
In 1875 werd door D. Theelen in Panheel een kapel gebouwd ter ere van O.L. Vrouw van het H. Hart. 's Winters konden de inwoners hier de mis horen. In 1944 werd de kapel vrijwel geheel verwoest.

Na de oorlog werden er geldinzamelingen en een fancy fair in het dorp gehouden voor de nieuw te bouwen kapel. Architect Pierre Weegels uit Weert werd benaderd om een nieuwe kapel te ontwerpen. Er werden stenen van de oude kapel, en verwoeste huizen gebruikt. In 1947 was de kapel gereed.
Van onbekende datum tot de inval van de Fransen vormde Panheel een eigen schepenbank. Later werd met de voormalige heerlijkheid Pol een gemeente gevormd met de naam Pol en Panheel. Na slechts 20 jaar, in 1820 werd deze gemeente opgeheven en ging Pol naar Wessem en vormde Panheel met Heel de nieuwe gemeente Heel en Panheel.

Thorn ( Limburgs: Thoear) is het eerste Nederlandse stadje (het kreeg in de 13de eeuw stadsrechten) op de westelijke Maasoever vanaf Maastricht. Het ligt bij het Belgische Kessenich. Ook heeft het als buurdorpen: Ittervoort, Panheel en Wessem. Voordat Thorn op 1 januari 2007 werd samengevoegd met de andere gemeenten Maasbracht en Heel tot de nieuwe gemeente Maasgouw was Thorn zelf een gemeente. Het staat bekend als het Witte Stadje vanwege zijn witte huisjes in het centrum. Op 1 november 2006 had de gemeente Thorn een inwonertal van 2594 mensen (bron: CBS) en een oppervlakte van 6,60 km² (waarvan 2 km² water). Op 1 januari 2013 had de kern Thorn nog maar 2392 inwoners (bron: Gemeente Maasgouw), een afname van maar liefst 202 inwoners (7,8 %).
Tot de ontginning in de tiende eeuw was het gebied rond Thorn heel moerassig. Aan de rand van dit moeras liep de Romeinse heirbaan van Maastricht naar Nijmegen. Omstreeks 990 werd op een hoogte, dichtbij de Maas, door graaf Ansfried, die getrouwd was met Hereswint (Hildewaris), een stift, klooster voor benedictaressen gesticht, de Abdij van Thorn. Dat klooster groeide uit tot een wereldlijk stift (een klooster voor adellijke dames) en een vorstendom, het Abdijvorstendom Thorn. Tot het Land van Thorn behoorden Thorn, Ittervoort, Haler, Grathem, Stramproy, Baexem en Ell. Veel woningen van deze Stiftdames zijn bewaard gebleven, zoals het uit 1648 afkomstige Huis met de drie kogels.
Volgens de legende lag er ooit tussen Thorn en Kessenich een legendarisch verdwenen stad met de naam Vijvere. Dat zou verzonken zijn als straf van God. Daar ligt nu het moeras het Vijverbroek.
Onder de Fransen kreeg Thorn zwaar te lijden. Toen kreeg Thorn ook zijn kenmerkende witte kleur. Nadat de adellijke dames gevlucht waren, voerden de Fransen een belasting in op basis van de omvang van de ramen. De arme bevolking, vaak wonend in grote panden, die voorheen hadden toebehoord aan rijke lieden, kon deze niet opbrengen. Om de hoogte van de belastingaanslag te beperken, metselde men de ramen dicht. Met het doel deze bouwsporen (“littekens van de armoede”) te verbergen, werden de huizen wit gekalkt. Door die witte huisjes en de rust van het dorpje werd Thorn al gauw geliefd bij kunstenaars en toeristen. In 1973 kreeg de oude kern van Thorn nationale erkenning en werd het aangewezen tot beschermd stadsgezicht.
Op Koninginnedag 2011, 30 april bracht koningin Beatrix en haar familie een bezoek aan Thorn. Dit bezoek werd gecombineerd met een bezoek aan Weert. Tot op de dag van vandaag (oktober 2012) is het te merken dat dit een toeristische impuls heeft achter gelaten.
De Sint-Michaëlkerk of Stiftskerk in Thorn is een parochiekerk waarvan de delen grotendeels uit de 14e eeuw stammen. Het was de stiftskerk van de Benedictijner Rijksabdij in Thorn. Het is een gotische kruisbasiliek met een oostelijke crypte onder de kruising en het koor. Er is een verhoogd "vorstinnekoor" in het zuidelijke dwarspand dat ooit dicht bij het paleis van de abdis lag. De onderbouw van de toren is een restant van het westwerk van de oudere romaanse kerk. Na de opheffing van het klooster in 1797 werd de oude parochiekerk gesloopt en nam de gemeente deze kerk in gebruik. De beroemde neogotische architect P.J.H. Cuypers restaureerde in de 19e eeuw de kerk. Cuypers liet de oostelijke kapellen slopen en verhoogde de toren. In de nabijheid van de kerk staat een Heilig Hartbeeld uit 1925.
De beide harmonieorkesten van Thorn genieten landelijke faam. In 1999 maakte Hans Heijnen voor de NPS de documentaire Bokken en geiten, over de rivaliteit tussen deze twee harmonieorkesten. In deze documentaire, die geheel in het lokale dialect is opgenomen, wordt indringend geschetst hoe deze rivaliteit het sociale leven in het dorp bepaalt.

Verdere informatie onder