Mooie rondwandeling door nationaal Park De Maasduinen, waarbij u na vertrek vanaf de parkeerplaats van een oud sluizencomplex eerst rondom het Reindersmeer wandelt, vervolgens verder door de bossen naar het dorp Well (Pauze) en dan langs de Maas via het Leukermeer weer terug naar de startplaats.

Startplaats: Parkeerplaats Bosbrasserie In de Sluis, Bosserheid 3E, Well.

Pauzegelegenheid: MFC de Buun
Aniek en Gert-Jan Botden
Kasteellaan 25
5855 AD Well
T (0478) 53 09 44
info@mfcdebuun.nl
www.facebook.com/mfcdebuun

Well is een woonkern van de Nederlands-Limburgse gemeente Bergen. Het kerkdorp ligt zo'n 23 kilometer ten noorden van Venlo, tegen de Duitse grens, en telt 2.469 inwoners (1 januari 2012). Tot 1794 was het onderdeel van de gemeente Well-Bergen. In 1800, ten tijde van de Franse overheersing, kwam Well te vallen onder de gemeente Bergen. Het gehucht Wellerlooi, tot dan toe een onderdeel van Well, wordt in 1894 een eigen woonkern.
In Well bevindt zich kasteel Well dat ten tijde van de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd raakte; het was toentertijd van strategisch belang voor de Duitsers die in het laatste oorlogsjaar de Maas als frontlinie verdedigden tegen de oprukkende geallieerde troepen. Anno 1988 is er een dependance van het Emerson College uit Boston VS gevestigd.
Het dorp Well is zeer uitgestrekt, gelegen aan de Maas in Nationaal Park de Maasduinen, met onder andere het Reindersmeer,Leukermeer,Seurenheide en trekt jaarlijks veel toeristen. Well beschikt onder andere over diverse campings, B&B, een Michelin Restaurant, "Brienen aan de Maas" en een op 3 september 2010 geopend Multifunctioneel Centrum "de Buun".
Well is uitgeroepen tot 'Het leukste dorp van Limburg 2010' met 4527 stemmen.
De naam Well: In de Middeleeuwen kreeg dit dorp aan de Maas de naam Welle, hetgeen aanlegplaats betekent. Hoe het vóór die tijd heette is niet duidelijk. In ieder geval is het dorp ouder dan de naam. Zonder de Maas is Well ondenkbaar. Het ontstaan heeft te maken met het feit, dat men hier gemakkelijk de Maas kon oversteken. Dit komt doordat de rivier bij Well een bocht maakt. Daar stroomt de Maas niet van zuid naar noord, maar van oost naar west. De stroming van de rivier, in combinatie met de meestal uit het westen waaiende wind maakten de kans op afdrijven bij een oversteek gering. Daarom kwam hier een overzet- en aanlegplaats: WELL.
Well behoorde bij het Overkwartier van Gelre of Spaans Opper-Gelre. Tijdens de Spaanse Successieoorlog werd het door Pruisische troepen bezet, en zo bleef het als deel van Pruisisch Opper-Gelre ongeveer een eeuw lang Duits (tot 1814).
De archieven van de schepenbank én de Doopregisters (vanaf 1699), Trouwregisters (vanaf 1704) en de Overlijdensregisters (vanaf 1725) worden in het Rijksarchief te Maastricht bewaard.
Religie
In 974 was er sprake van een kerkje aan het Wellse veer, dat toen geschonken werd aan de Sint-Vitusabdij te Mönchengladbach. Oudtijds was de kerk gewijd aan Petrus, maar deze werd door Vitus verdrongen, mogelijk onder invloed van de abdij. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd de kerk, waarschijnlijk op de toren na, verwoest, waarna hij vanaf 1607 weer herbouwd werd. Op 21 juli 1615 werd deze kerk ingewijd. Omstreeks 1844 werd het schip door een groter exemplaar vervangen in Waterstaatsstijl. Het koor van de oude kerk uit 1607 bleef, hoewel het stenen gewelf door een plat plafond vervangen werd. In 1869 werd door architect Pierre Cuypers een toren aan de kerk gebouwd. De kerk werd in 1944 door de Engelsen verwoest.
Als noodkerk werd de tiendschuur van het kasteel te Well gebruikt. De pittoreske tiendschuur bleef tot 1958 als kerk in gebruik.
Met de bouw van de huidige kerk werd in 1956 begonnen. Twee jaar later, op 30 maart 1958 werd de kerk ingezegend en in gebruik genomen. De architect van de nieuwe kerk was Ramaekers.
Het gerecht van Well wordt al op 22 januari 1363 genoemd. De vermelding van schepenen volgt op 12 juni 1368. Deze schepenbank omvatte in ieder geval vanaf de zestiende eeuw ook Bergen. Het wapen van de schepenbank wordt voor het eerst genoemd in 1449 en vertoont een wapenschild op een azuurblauw veld met een zilveren pijl, die naar boven is gericht.
In het hart van Nationaal Park De Maasduinen bij het dorp Well vindt u Bezoekerscentrum De Maasduinen. Het is een uniek gebouw, letterlijk hangend in de oude sluisbak die het Reindersmeer verbindt met het Leukermeer. In het bezoekersgedeelte vindt u uitgebreide informatie over het gebied, maar u kunt er ook terecht voor een hapje en een drankje. Het bezoekerscentrum is de ideale uitvalsbasis voor de vele wandel- en fietsroutes die door het schitterende gebied lopen.
Sinds mei 2012 ligt in het sluizencomplex in Well, tussen het Reindersmeer en het Leukermeer een prachtig, milieuvriendelijk gebouw: Bezoekerscentrum De Maasduinen en Bosbrasserie In de Sluis. Hier kunt u op het terras heerlijk bijkomen van een wandeling, met een schitterend uitzicht over het Reindersmeer, terwijl de kinderen lekker ravotten in het speelbos. In het Pomphuis aan de ander kant van de weg worden regelmatig kinderactiviteiten georganiseerd en als u durft, kunt u zelf ervaren hoe het vroeger was om als boot in de sluisbak te liggen door via trappen af te dalen in de diepe sluisbak.
Kom even bij van een lange dag en maak een rustige wandeling door het schitterende park of plan een dagje uit. Er kan gebruik gemaakt worden van wandelknoopunten, het fietsknooppuntennetwerk, verharde rolstoelpaden, ruiter- en menpaden en mountainbikeroutes.

Bezoekerscentrum De Maasduinen.
Diverse architecten beten hun tanden stuk op dit weerbarstige gebied en uiteindelijk kwam er een idee om een gebouw over en in de sluis te bouwen. Het nieuwe gebouw is zo duurzaam mogelijk gebouwd. De gebruikte materialen als staal en glas zijn recyclebaar. Door het driedubbele glas en het begroeide dak is er een zeer goede isolatie. Het hele pand wordt verwarmd door de zon, de bezoekers en de keukenapparatuur. Het overschot wordt via een warmtewisselaar in de vloer afgevoerd en in de bodem opgeslagen. Dit is de aardwarmtereserve voor de winter. De stroom voor de benodigde warmtepompen wordt geproduceerd door de zonnecollectoren op het dak van het pomphuis. Het driedubbel glas voorkomt “koudeval” waardoor er geen zichtbare verwarmingselementen meer zichtbaar zijn in de horecaruimtes.
Informatie Nationaal Park MaasduinenInteraciieve presentatie Nationaal Park De Maasduinen

Expositie
Bij de inrichting is gekozen voor een opzet die aansluit bij het gebouw. Verrassende educatieve vondsten en strakke, kleurrijke modules nodigen uit tot ontdekken. Overal in het gebouw komt men leuke weetjes tegen, tot op de toiletten toe. Wist u dat haringen met elkaar communiceren door winden te laten? Of hoe groot een vliegende kraanvogel is? Ook dat kunt u hier ontdekken. Er is een indrukwekkende verzameling vliegende opgezette vogels aan de plafonds opgehangen. In het centrum kunt u al uw zintuigen gebruiken.

Terras boven Reindersmeer
Mooiste terras
De gemeente Bergen heeft door het hele gebied het wandelknooppuntensysteem aangelegd. Het fietsknooppuntennetwerk lag er al. Ook is er door de gemeente vlak bij het bezoekerscentrum een groot speelbos voor de kinderen aangelegd. Het complex is dus op alle recreatieve structuren aangesloten. Voor de sluis is zelfs een steiger aangebracht zodat gasten met hun boot vanaf de Maas naar het Nationaal Park toe kunnen varen en bij het centrum kunnen aanleggen om daar van een van de mooiste terrassen van Noord-Limburg te kunnen genieten.

Samen werken aan een mooie natuur.
In het Nationaal Park werken vele partijen samen. Stichting het Limburgs Landschap, Staatsbos-beheer, particuliere grond-eigenaren en de Gemeente Bergen en Gennep hebben samen een beheerplan voor het gebied gemaakt. De provincie Limburg en het Ministerie van LNV ondersteunen financiëel de beheerwerkzaamheden en ook de recreatieve voorzieningen. Er zijn in Limburg nog twee Nationale Parken; de Meinweg en de Groote Peel. In heel Nederland zijn er in totaal 20 Nationale Parken. Meer info via www.nationaalpark.nl en voor de kids: kids.nationaalpark.nl

Nationaal Park De Maasduinen
Het park is ontstaan door vrij spel van water en wind. Het gebied is genoemd naar de rivierduinen die na de laatste ijstijd gevormd zijn. Stuifzanden, heidevelden, vennen en bossen grenzen aan een moerasgebied dat tegenwoordig een pleisterplaats is voor de kraanvogel. Deze imposante vogel is het symbool van dit verrassende en veelzijdige natuurgebied.

Langste rivierduinengordel van Nederland
Nationaal Park De Maasduinen is gelegen in Noord-Limburg. Het is een lange en smalle natuurgebied van ongeveer 30 kilometer lang en slecht 4 kilometer breed en ligt ingeklemd tussen de Maas en de Duitse grens. Het landschap bestaat uit een aaneenschakeling van bossen, heidevelden, stuifzanden, vennen, beken en plassen.
Bij het ontstaan van het landschap speelt de Maas een belangrijke rol. In de loop der eeuwen heeft de rivier zich een weg gezocht langs de hogere en lagere vlaktes. Tijdens de laatste ijstijd (ruim 10.000 jaar geleden) was een groot deel van Nederland één open vlakte. De zeespiegel stond een stuk lager en de Noordzee stond droog. Door de voornamelijk westenwinden werd zand aangevoerd. Hierdoor ontstond een keten van zandruggen, de langste rivierduinengordel van Nederland. Het Nationaal Park is ca. 4500 ha. groot en is eigendom van Staatsbosbeheer, Stichting het Limburgs Landschap, de gemeente Bergen en een aantal particulieren.
Sluisbak met wandel ponton

Het Reindersmeer
Het Reindersmeer ligt tussen Well en de Bergerheide in het midden van het Nationaal Park. Het gebied is eind vorige eeuw ontstaan door afgraving voor de zand- en grindwinning. Het Reindersmeer is ingericht voor natuurontwikkeling en -beleving. Via een kanaal en een sluis is het verbonden met het Leukermeer en de Maas. Hier is ook het bezoekerscentrum gesitueerd. Een ideale uitvalsbasis voor het hele gebied van De Maasduinen.
Het Nationaal Park, dat grotendeels in de gemeente Bergen ligt, staat bekend als de langste gordel rivierduinen van Nederland. Deze tientallen meters hoge duinen ontstonden aan het einde van de laatste ijstijd, zo’n 10.000 jaar geleden. Het Nationaal Park bestaat uit weidse heidevelden met vennen, bossen, historische agrarische grond, mooie stukken Maasdal en kleine meanderende beken. Dit alles nabij kleine dorpjes met vaak historische kernen. Een opvallen de plek in het Nationaal Park is het Reindersmeer. Het is een tot natuurgebied omgevormde zandwinlocatie uit de vorige eeuw. Het gat liep tegelijk vol met grondwater. Zo ontstond een bijzondere plas. Om te voorkomen dat het gebied leeg liep richting de Maas waardoor massale verdroging zou optreden, is er destijds een sluizencomplex gebouwd.
De sluis is al lang buiten werking. Omdat deze locatie precies in het midden van het Nationaal Park ligt, werd dit de ideale plek voor een bezoekerscentrum.

Ontstaan door afgravingen
Van 1963 tot 2001 zijn in de gemeente Bergen miljoenen tonnen zand en grind afgegraven. Hierdoor ontstonden in de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw het Leukermeer en dagstrand Seurenheide. In 1971 werd gestart met de afgraving van de Bergerheide, hier ontstond het Reindersmeer. Het Reindersmeer is via een sluis verbonden met het Leukermeer. Mede door protesten van milieubewegingen, werd besloten het grootste gedeelte van de Bergerheide niet verder af te graven. Ter compensatie van de verloren natuurwaarde is het Reindersmeer op een natuurvriendelijke manier ingericht.

Natuurlijke schakel
Het Reindersmeer vormt een belangrijke, natuurlijke schakel tussen de Bergerheide en De Hamert in Wellerlooi. Het meer is 130 hectare groot. De oevers zijn begroeid met heide, grassen en andere planten. Daartussen liggen poelen en vennen met grote stuifzandgebieden. De bijzondere stuifduinen waaraan het gebied zijn naam ontleent, zijn duidelijk te herkennen in het landschap.

Kasteel Well is een volledig gerestaureerd kasteel uit de Middeleeuwen bij de Limburgse plaats Well in Nederland.

Het kasteel werd oorspronkelijk in de 14e eeuw gebouwd en raakte in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd en werd daarna gerestaureerd. Het kasteel was van 1771 tot 1852 bezit van de adellijke familie De Liedel; deze familie had het geërfd van de gravin de Pas de Feuquières geboren van Steprath.

Het kasteel bestaat uit het hoofdkasteel en een voorburcht. Zowel het hoofdgebouw als de voorburcht zijn Rijksmonumenten en dat geldt ook voor de bijgelegen bruggen, tiendschuur, ruïne en de historische tuin. Het kasteel was tot 1969 eigendom van NV Landgoederen De Witrijt + Bosserheide van de familie Claessen-Laumans. Hierna is het eigendom overgegaan naar de Stichting Limburgse Kastelen. Sinds 1986 is het kasteel overgenomen en in gebruik genomen door de particuliere opleider Emerson College.