In de bloesemtijd een erg mooie rondwandeling waarbij u de hoogstam- en laagstamboomgaarden in volle bloei kunt aanschouwen. Tevens diverse bloeiende planten in het Savelsbos zoals daslook, gevlekte aronskelk en salomonszegel.

U start op de parkeerplaats aan de Julianaweg 11 te St. Geertruid.

Pauze bij Restaurant Op de Hej

Frank van Wissen & Fabienne Husson

Heiweg 6
6265 NL St. Geertruid
Telefoon: 043 - 409 84 74

E-mail: opdehej@planet.nl
http://www.opdehej.nl/

 Landelijk gelegen, nabij het Savelsbos, ligt het vijftienhonderd inwoners tellende dorpje St. Geertruid. De dorpskerk (elfde eeuw) heeft de oorspronkelijke Romaanse en later Gotische uitstraling weten te behouden. Een bezoek aan deze kerk is meer dan de moeite waard.
St. Geertruid is ook bekend van de vele hoogstamboomgaarden. Tot de jaren 50-60 stond rond ieder gehucht een groot arsenaal aan hoogstamfruitbomen. Van die 15 duizend ha. destijds is nog slechts 20% overgebleven, die u voornamelijk aan treft in en rondom St. Geertruid.
Ieder jaar wordt in het gehucht Libeek de "Hoeve Feesten" georganiseerd, met onder meer een folkloristische optocht, een boerenbruiloft, live muziek en diverse attracties.

Het dorp Sint Geertruid is in de 11e eeuw gesticht vanuit de toenmalige heerlijkheid Breust (thans een buurtschap in Eijsden). Daarom werd Sint Geertruid ook wel Breust op den Berg genoemd. De plaats is vernoemd naar de heilige Gertrudis van Nijvel. Het dorp heeft, samen met zijn buurtschappen en gehuchten circa 1420 inwoners.

Tot 1222 kerkten de inwoners in Breust, wat op een aanzienlijke afstand gelegen was. Ze verzochten de prinsbisschop van Luik, Hugo II van Pierrepont om een eigen parochie te mogen stichten. Dit werd toegestaan en een romaans kerkje werd gebouwd, waarvoor vuursteenknollen werden toegepast en waarvan de resten nog in de huidige kerk te vinden zijn.

Buurtschappen van Sint Geertruid zijn: Bruisterbosch; eveneens gesticht vanuit Breust. ("Breusterbos", dus).
Herkenrade; gesticht vanuit de heerlijkheid Eijsden en tot in de 19e eeuw "Eijsden op den berg" geheten.
Libeek; gesticht in de 13e eeuw; momenteel 25 huizen en hoeven, waaronder pachthoeve Libeek, die nog gedeelten bevat van het kasteel, dat zij vroeger was.
Moerslag; "Weg (slag) door het moeras". Is gelegen op een steile helling en daardoor later (14e eeuw) ontstaan, dan de andere buurtschappen. Waarschijnlijk gesticht vanuit Mesch, (thans een buurtschap in de gemeente Eijsden) en lange tijd daarbij ingedeeld. Sint Geertruid grenst in het zuiden aan België.
Het kerkje van St.Geertruid
De dorpskern is in 1987 tot beschermd dorpsgezicht verklaard. Het middeleeuwse stratenpatroon is hier onveranderd gebleven.
De Sint-Gertrudiskerk is een schilderachtige, uit mergelsteen opgetrokken kerk. De oorsprong van de kerk gaat tot de 11e eeuw terug, en resten van dit romaanse basiliekje zijn nog te zien in het schip, onder meer in de vorm van overblijfselen van rondboogvenstertjes.
De huidige toren is vroeg-14e-eeuws, het schip en het koor zijn meest 15e-eeuws. De grafkapel stamt uit de vroege 16e eeuw. In 1619 werd de doopkapel als portaalruimte voor de eigenlijke ingang geplaatst.

Het Steenen Huis (Scheversteenenhuys: 'Schever' is leisteen, vergelijk het Duits: 'Schiefer') is een laatgotisch woonhuis in mergelsteen uit de 16e eeuw. Voordien stond hier de Poorthof, een van de oudste boerderijen van het dorp die al in 1450 is vermeld. In deze hof hebben adellijke families gewoond, zoals de families Van Libeek, Hoen van Amstenrade, en De Belderbusch. De verbouwing is waarschijnlijk verricht door Guillaume de Fronteaux, Heer van Housse. Mogelijk is hier ook sloopmateriaal van de Poorthof voor gebruikt. Nadat het gebouw in 1976 werd getroffen door brand, werd het in 1980 gerestaureerd.
Natuur en landschap.
Sint Geertruid ligt op ongeveer 138 m hoogte, op het Plateau van Margraten. Daar waar dit plateau afdaalt in het Maasdal bevindt zich een hellingbos, het Savelsbos. Dit is niet alleen natuurhistorisch van groot belang, maar in het bos is bovendien een vuursteenmijn gelegen die dateert uit ongeveer 5500 v.Chr..

Het Plateau zelf bestaat voornamelijk uit agrarisch gebied.

De daslook (Allium ursinum) is een plant uit de lookfamilie (Alliaceae). Het is een vrij zeldzame soort in België en Nederland. De soort is in Nederland wettelijk beschermd.

De soortaanduiding ursinum (= van de beren, Ursus = beer) is ontstaan door het oude bijgeloof dat beren na hun winterslaap zich eerst aan deze plant tegoed deden. Dit is er ook de oorzaak dat de plant af en toe ook berenlook (en in het Duits Bärlauch) wordt genoemd. De naam daslook kan afgeleid zijn van dassen, die vroeger onder deze planten hun hol hadden. De ovale bladeren zijn 3-5 cm breed, donkergroen en parallelnervig. De zuiver witte bloemen hebben zes witte bloemdekbladen en zijn in losse bolvormige schermen gegroepeerd. De plant bloeit van april tot juni, soms tot juli. De plant wordt 30-40 cm hoog. De plant groeit vaak in groepen. De bloem bevat zes meeldraden en een driedelige stamper. Deze zijn omgeven door zes breed ovale bloemdekbladen. De zaden zijn zwartbruin. Als de plant nog niet bloeit kunnen de bladen rauw fijngehakt gebruikt worden in salades en in soepen. Ze hebben een bieslook-, uien- of knoflooksmaak. Vooral de bladeren ruiken bij het verwrijven naar knoflook en uien. In Duitsland geniet daslook sinds enkele jaren een grote populariteit en wordt verwerkt bijvoorbeeld tot pesto en marinades en in onder meer brood ('Bärlauchbrot') en kaas. In dorpen in en om het Mecsekgebergte in Hongarije worden eind maart of begin april daslook-festivals (medvehagyma-fesztivál) georganiseerd, waarbij daslook in vele varianten verwerkt in de maaltijd worden aangeboden. Bij het verzamelen van de bladeren bestaat het gevaar van verwisseling met bladen van andere planten, zoals lelietje-van-dalen, gevlekte aronskelk en herfsttijloos die giftig zijn. Jaarlijks vallen er slachtoffers door deze verwisseling. Ook honing van daslook wordt gewonnen als deze plant in zeer grote hoeveelheden voorkomt. In Hongarije in het gebied van het Mecsekgebergte wordt de honing als bijzonderheid verkocht. De bloemen zijn prima op vaas te houden, maar er moet rekening gehouden worden met de sterke uiengeur. In tuinen wordt de plant als afweermiddel tegen katten gebruikt, omdat deze dieren niet veel op zouden hebben met de sterke geur.

Salomonszegel (Polygonatum) is een geslacht van kruidachtige, meerjarige planten. In de 23e druk van de Heukels is het ondergebracht in de aspergefamilie (Asparagaceae). Het is ook wel in andere families ingedeeld. De naam heeft alleen indirect te maken met de koning Salomo uit de bijbel, door de littekens die afgestorven bloemstengels uit vorige jaren op de wortelstok achterlaten. Salomonszegels zijn meerjarige planten met een vlezige wortelstok en hangende bloemen. De soorten van dit geslacht komen verspreid voor in de gematigde zones van het noordelijk halfrond. Sommige soorten van dit geslacht zouden medisch bruikbaar zijn. In Azië worden een aantal soorten in kruidenthee gebruikt.

In België en Nederland komen voor:

Gewone salomonszegel (Polygonatum multiflorum)
Kranssalomonszegel (Polygonatum verticillatum)
Welriekende salomonszegel (Polygonatum odoratum)
Tuinsalomonszegel (Polygonatum multiflorum × odoratum)

De gevlekte aronskelk (Arum maculatum) is een plant uit de aronskelkfamilie (Araceae). Het is een vrij zeldzame plant die vooral voorkomt in vruchtbare en vochtige loofbossen. Ook nabij heggen en in de buurt van longkruid en daslook komt de plant voor. De gevlekte aronskelk is een overblijvende, kruidachtige plant die 20-40 cm hoog kan worden. De wortelstok loopt uit in een knolletje met vele zijwortels. De bladeren zijn groot en pijlvormig en soms bruin- en zwartgevlekt. De bloeiwijze verspreidt een lucht van rottend vlees, waar vliegjes op af komen. Wanneer ze op het blad van de bloeiwijze komen, dan glijden ze naar binnen. Ze kunnen de bloem dan niet verlaten. De volgende dag echter, is het blad minder glad waardoor ze de bloeiwijze verlaten kunnen en het stuifmeel mee naar buiten nemen. De bloeitijd is van april tot mei. De bessen zijn stralend rood.

Further information at